Досие: СИНИОТ ВОЗ - Ова е местото каде што ТИТО ги чуваше сите свои тајни! (ФОТО)

Синиот воз не беше само омиленото транспортно средство на Маршал Тито, туку ги крие и најголемите тајни на Југославија, како и на другите светски велики, кралеви и императори. Кој спиеше во чиј кревет, каде што се капеа членовите на семјството Броз и што имаше „Возот на мирот“...

Еден од најпознатите возови во светот е секако „возот на мирот“, попознат како Синиот воз на Тито, кој возеше многу високи функционери, странски државници, сè до смртта на неговиот господар Јосип Броз, и крие многу тајни и мистерии на поранешната СФРЈ.

Оваа вистинска убавина, покрај славниот брод „Галеб“, омилен транспортно средство на Јосип Броз Тито, се чува во српското железничко складиште на Раковички, зграда која наскоро ќе слави еден век постоење, но која не се спротивставува на опустошувањата на времето.

Погледот остава впечаток дека тука ништо не се сменило од времето кога затворениците и осудените лица на Тито, на „социјално корисна работа“, изградиле повеќе од половина од оваа зграда во која Синиот воз е љубоморно чуван од првиот ден.

Првата глетка на Синиот воз ве остава без здив, бидејќи пред вас се протега огромна змија, обоена сино, со голем грб на СФРЈ на челото. Во него влегоа кралицата Елизабета Втора, кралот на Етиопија Хаиле Селасие, премиерката на Индија Индира Ганди, генералниот секретар на СССР CCPC Леонид Брежњев, контроверзниот романски претседател Николае Чаушеску, либискиот лидер Моамер ал Гадафи, грчкиот крал Пол, последниот принц на Иран Реза Пахлави и многу други, но ова е местото каде за последен пат излезе во ковчегот самиот Јосип Броз Тито!

Внатрешноста на возот е изработена претежно од дрво. Се користеле махагони, круша и орев, а апарманот на Тито е украсен со резби од рози. Салоните и ходниците се украсени со квалитетни материјали (волнени теписи, кадифе и свила, скапоцени кристали).

Составот на возот се состои од неколку вагони кои се комбинираат по потреба и дури четири различни локомотиви кои се исто така варијабилни. Три локомотиви: „Козара“, „Неретва“ и „Дрина“ се единствени во целиот свет. Овие се дизел локомотиви од серијата JŽ 761 V 300 со хидрауличен пренос на моќност. Тие беа произведени во Германија во 1957 година особено за Синиот воз. Четвртата е локомотивата со пареа J series 11 се произведува во 1947 година во фабриката MAVAG во Будимпешта.

Синиот воз е изграден уште во 1959 година, за посебните потреби на доживотниот претседател Тито, кој го искористи за патувања и приеми на странски државници и државни делегации. Возот е дизајниран да ги исполни сите услови за удобен престој и сите протокол обврски за време на патувањето, како во земјата така и во странство.

Главниот дел од составот на „Синиот воз“ го сочинуваат: кабинет на претседателот, церемонијален конференциски салон, вагон ресторан, централна кујна, амартман за дневно гостување, гостински соби... Остатокот од возот, меѓу другото има  шест вагони за спиење, три вагони за превоз на автомобили и кујнски вагон.

Влезната сала е почеток на оваа авантура и ве одведува директно во мала сала за добредојде во која доминираат дрвени sидови, две фотелји, масичка за кафе и големо радио „Грундиг“ во позадина - канцеларијата на Тито.

На дрвена маса, веднаш до ламбата, има еден чуден уред во тоа време - телефон, за кој кажува дека е еден вид претходник на мобилни телефони, затоа што Броз можел во секое време и во кој било дел од светот да нареди армијата да  нападне или владата да каже што треба да направи .... неодоливо потсетува на „црниот куфер“ на Путин.

Се прашувате како е можно ова? Еве го решението:

- Телефонот го поставила специјалната служба на ВТИ и ЈНА, кои во тоа време беа најсилни експерти во светот, а работи врз основа на специјални радио бранови и врски.

Десно од кабинетот, има влез во друг мрачен коридор, кој најмногу го користеше личното обезбедување на Тито и ги сместуваше најквалификуваните мажи во ЈНА. Левата врата води кон апартманот на претседателот и првата дама Јованка.

Првата спална соба на претседателот на СФРЈ, која покрај „сингл“ креветот, шкафовите и масите, крие многу тајни и изгледа целосно мистична. Директно од таму, се влегува во заедничката бања со голема порцеланска када, тоалет и два мијалници со придружни фотелји- една од кожа за Тито и сатен за Јованка...

Следниот вагон е скоро целосно отворен празничен салон во стил Арт Деко, чиј ентериер е исто така завршен со најдобрите дрвени елементи, а од мебелот најпрво се забележувадолга маса со над дваесет црвени столчиња со врежан грб на СФРЈ, а на најголемото, тој во средина седеше само Броз.Целиот тој раскош овозможувал пријатна работа и други протокол обврски.

Тогаш на таа маса беше ковчегот со телото на Јосип Броз, кога неговото тело беше транспортирано од Љубљана, каде „другарот Тито“ почина на 4 мај 1980 година. Интересен е фактот дека вратата од возот мораше да биде исечена за да може ковчегот да се внесе и извади.

Оваа просторија се претварашеи во кино каде Тито гледаше филмови.

Посебен дел од Синиот воз е оној, нешто понов, направен по лично барање на Тито, кој го направи за Шарл де Гол, со цел конечно да го убеди и привлече да ги посети Белград и Југославија. Сепак, Французинот никогаш не се качил на овој воз, ниту ги посетил Тито...

Овој вагон, сепак, ја имаше својата цел, бидејќи кралицата Елизабета Втора од Велика Британија спиеше во креветот на Де Гол.

Внатрешноста на овој вагон е направена во помодерен стил, со ТВ и радио, додека зелениот тапацир е изработен од специјална морска трева, која беше донесена од длабочините на морето, особено за Синиот воз.

Сето ова не би можело да функционира без енергетски кола кои произведуваат енергија за целиот воз преку нивните генератори, електрични и доволни за снабдување со електрична енергија на цел помал град, како и преку дизел генератори за загревање на возот. Овие вагони се технички најкомплексниот дел од составот, а кога е максимално натоварен со нафта и сите неопходности без кои не е можно патување, овој вагон тежи како посериозен товар, поточно околу 69 тони.

Иако Синиот воз скоро никогаш не извози над 100 км на час, неговата максимална дозволена брзина е еднаква на другите автомобили и е 140 км на час. За да се запре оваа монструозност, неопходно беше да се инсталираат двојни сопирачки во форма на дискови зад тркалата и педалите што ја следат контурата на кругот на тркалото со линија и, придржувајќи се кон неа, придонесуваат за поефикасно запирање.

Безбедноста на Тито во неговата комора беше загарантирана!

Веќе рековме дека за безбедноста на Тито во Синиот воз се грижеше цел вод на најдобро обучените специјални сили - офицери на ЈНА и дека ништо не беше оставено на случајност

Покрај специјалниот лим во внатрешноста, и помеѓу надворешниот оклоп и тапацирот, имаше посебна метална пилевина што беше доволно силна за да ги запре дури и најголемите калибери на муниција и шрапнел од тоа време.

Да се ​​вратиме на другите стандардни вагони на главниот воз. Ресторанот се состои од трпезарија со 28 места, дневна со осум места, бар и кујна. Вагонот-кујна содржи близу дваесет фрижидери за разни видови храна, а капацитетот на подготовка беше 300 оброци.

Синиот воз помина над 600.000 километри, а последните официјални се вкрстија на патот од Љубљана кон Белград, тогашниот најголем погреб на сите времиња.

Оттогаш многу се промени, така што Синиот воз беше жртва на драстична транзиција малку повеќе од две децении сè додека не се најде повторно неговата цел.

Сега е реставриран, и бешепуштен во возна состојба со туристи на 29 Ноември, 2019 година кога од Белград замина за Ужице.