„Детето се идентификува со родителот, па родителското однесување и доживување станува негово“: Психолог м-р Дора Попова Узуновски за носењето на децата на стрелиште

Проблемот е системски, целта на денешниот глобален систем е дигитализација и остварување на профит која ја дефинира вредноста на сликата на поединецот за себе

Балканот сѐ уште е во шок од масакрот кој се случи во основно училиште во Белград  и тоа од страна на 14 годишен ученик. Според информациите кои се пласираат во јавноста ученикот кој пукал бил одличен ученик и дете на родители кои имале изградени кариери, но исто така се зборува дека тој бил малтретиран од врсниците и бил жртва на булинг. Овие слики се гледаа најчесто во САД, а некако сега кога ни дојде во комшии, многу повеќе се загриживме и многупосериозни станавме.

По немилиот настан кој се случи во Белград, кој некако нѐ „тресна“ од земја сите и се надевам ќе нѐ освести повеќе во иднина, на она кое навистина е битно и важно во животот, а тоа е растењето и воспитувањето на нашите деца, на идните наши генерации... па повеќето граѓани своето мислење го искажуваа преку социјалните мрежи, но и многу психолози и други стручни лица се огласија низ емисии, па деновиве може да се прочита сѐ и сешто: Кој е виновен, зошто имало пиштол 14- годишно дете, дали нависитна детето кое пукало кон своите соученици било жртва на врсничко насилство, кои се факторите кои довеле до оваа ситуација, каква улога во цела ова ситуација има општеството, а каква родителите, професорите...

На оваа тема треба многу да се зборува, често, јасно и гласно. Да се зборува со родителите, со децата, со професорите, со сите засегнати страни, а ние овој пат зборуваме со психологот, психотерапевт и м-р по психолошки науки, Дора Попова Узуновски.

* Што може да го натера едно 14 годишно дете да посегне по туѓ живот?

- Сите 14-годишни деца не се исти, затоа не можеме да го генерализираме одговорот на прашањето, посебно не во екстремни ситуации како што е актуелната. Кога зборуваме за конкретното дете кое го извршило делото, според достапните информации од медиумите, знаеме дека се работи за дете со одличен училишен успех и висока интелигенција. Посегнувањето по туѓиот живот е екстремна реакција на нешто што се случувало во неговиот личен живот, но тоа нешто е потребно да се истражува. Ете, се вели дека детето било жртва на врсничко насилство. Се разбира, не секое дете кое е жртва на врсничко насилство би посегнало по нечиј живот. Пред неколку месеци кај нас имаше спротивна екстремна ситуација кога средношколец се самоуби. Двете реакции се наоѓаат на истата линија само на спротивните краеви. Едното дете ја свртело агресијата кон околината, а другото дете кон себе. Механизмите на одбрана и его-силите различно се развиваат кај секоја личност. Затоа само едноставно да кажеме за овој ескремен случај дека се работи за незадоволство, депресивност, анксиозност или што и да е друго, ќе биде само тривијален одговор.

Родителите претежно ги препознаваат знаците на насилно однесување кај децата, но често не реагираат на нив

* Во јавноста, а особено на социјалните мрежи се зборува сѐ и сешто. Како стручно лице кое  работи со деца може ли да истакнете кој сѐ има одговорностза оваа случка? Родителите, училиштето, општеството...

- Личноста секогаш се формира во контакт со средината каде што живее и работи. Средината е тесна, во рамки на семејството, но и широка во рамки на социјалниот контекст. Секое време на живеење носи своја психолошка невроза. Не постоело и не постои идеално општество. Општествениот систем е најкомплексната и најголемата структура кој се формира согласно со целите на политиката, економијата и социјалниот живот. Целите понатаму ги дефинираат вредностите кон кои ќе се стреми колективот со цел истите да бидат остварени за системот. За жал, тие цели и вредности често се спротивни на автентичната човекова природа. Така што, да ја дадеме одговорноста исклучиво на родителите е тешко, бидејќи и тие родители имале свои родители кои растеле во некаков систем на вредности кои имале одредена цел. Проблемот е системски, целта на денешниот глобален систем е дигитализација и остварување на профит која ја дефинира вредноста на сликата на поединецот за себе. Луѓето генерално се проценуваат и оценуваат според “етикетите“ кои ги носат. Повисока етикета значи и остварување на повисок профит. Колку е посилна инвестицијата во сликата, наспроти контактот со автентичната природа, толку повеќе расте агресијата кај личноста бидејќи внатрешната природа бара одвнатре да биде слушната и реализирана и по секоја цена таа ќе го пронајде својот пат како да излезе на виделина. Манифестацијата на агресијата е крик кој вели: Слушнете ме! Видете ме!

Целото интервју со психолог м-р Дора Попова Узуновски прочитајте го на Женски магазин.