Неколку региони во Македонија се со најголема сеизмична опасност, но има начини за заштита
Разорниот земјотрес кој ја погоди Турција предизвика немири кај граѓаните. Дополнително и земјотресите во Романија и Хрватска кои иако не се со иста моќ, па ниту со приближна штета, сепак, влеваат дополнителна загриженсот поради зачестеноста на земјотресите. Нашата земја не е имуна на земјотреси, а дел од граѓаните и понатаму се сеќаваат на разурнатото Скопје од 1963 година. Дали има поврзаност меѓу земјотресите во Турција и Романија и Хрватска, може ли да се предивидат земјотреси, како да се заштитат граѓаните, но и што покажа земјотресот со магнитуда 5,3 степни од 2016 година. Ова се дел од темите на разговор со Професорката Д-р. Радмила Шалиќ Макреска од Институтот за земјотресно инженерство и инженерска сеизмологија (ИЗИИС) при Универзитетот Свети Кирил и Методиј во Скопје.
Дали земјотресите во Романија и Хрватска се поврзани, последователни, по јакиот земјотрес во Турција?
Шалиќ Макреска: Земјотресот кој се случи во Турција е резултат на придвижувањето на Источно-анадолискиот расед кој ги дели Арапската плоча и Анадолиската микро плоча. Овој земјотрес припаѓа во групата на земјотреси кои се јавуваат по границите на тектонските плочи и тие се обично земјотреси со најголеми магнитуди. Териториите на Романија и Хрватска се наоѓаат на друга тектонска плоча, Евроазиската. Последните земјотреси кои се случија таму не се директно поврзани со земјотресот во Турција, иако постои можност зголемената сеизмичка активност да е резултат на промената односно прераспределбата на напрегањата помеѓу тектонските плочи, стемејќи се за повторно воспоставување на рамнотежа.
Дали појавата на земјотреси со поголема магнитуда во соседството, може да се прелее и кај нас, дали е за очекување земјотрес во Македонија?
Шалиќ Макреска: Ќе беше многу лесно да можеа земјотресите да се предвидат точно или приближно точно. За жал и покрај континуираните напори на сеизмолошката наука се уште точните предвидувања на земјотресите не се можни, но секако и понатаму остануваат императив. Територијата на Македонија спаѓа во регионите со умерена сеизмичност, иако одделни подрачја во блиското и подалечното минато искусиле силни земјотреси со деструктивен карактер. За очекуваната сеизмичност во Македонија во континуитет се работат анализи на сеизмичка опасност од кои последните на национално ниво се изработени од нашиот Институт за потребите на Европските прописи за проектирање. Резултатите од овие истражувања се презентирани на карти за различни повратни периоди. Согласно на нив регионите на Скопје, Пехчево, Валандово, Охрид и Дебар остануваат да бидат региони со највисока сеизмичка опасност во Македонија.
