Истражувачите мислат дека откриле докази што ја потврдуваат библиската приказна: Потекнува од Стариот завет

Откривањето на овие артефакти директно не го потврдува Излезот на Израелците од Египет и преминувањето на Црвеното Море со Мојсеј, но ја потврдува важноста на Заноа.

Археолозите конечно споделија изненадувачки откритија од ископувањата во Заноа, мошав споменат во Стариот завет на Библијата. Според Книгата на Неемија, Заноа била една од населбите во кои се вратиле еврејските изгнаници по вавилонското заробеништво.

Според библиската приказна, повратниците биле потомци на жителите кои го следеле Мојсеј од Египет и преку Црвеното Море, како што е опишано во Книгата на Излезот. Заноа се наоѓал во ветената земја, позната и како Ханаан.

Во 2019 година, тим од експерти се упати кон оваа позната еврејска населба, а подоцна ги објави своите наоди во списанието Hadashot Arkheologiyot. Во март 2024 година, тимот откри дека успешните ископувања во Заноа првично биле спроведени во текот на јули и август 2019 година во име на израелската управа за антиквитети.

'Кралот'

Финансирани од корпорацијата Израел Електрик, ископувањата резултираа со откривање на рачка од глинено тенџере со печат „lmlk“. Се верува дека овој објект потекнува од доцното железно време и дека е „отпорен на висока температура и одличен квалитет“.

Предметот од седмиот век пред нашата ера е откриен заедно со други рачки со слични впечатоци, како и украсен козметички сад од бел варовник. Идентификувани се и други наоди од рановизантискиот период и втората година од Првото еврејско востание.

Интересно е што на еден од пронајдените артефакти имал печат на рачката со натпис „Крал“. Експертите веруваат дека тоа било во чест на владеењето на кралот Езекија во Јуда во 701 година п.н.е. Името на Езекија се споменува во Книгата на кралевите, додека во Летописите се наведува дека кралот работел на повторното отворање на Соломоновиот храм, попознат како „Првиот храм“.

Земјоделски дејности

Верниците тврдат дека храмот бил изграден на местото каде што Бог го создал Адам. Езекија е обвинет и за уништување на бронзената змија што Бог му заповедал да ја создаде на Мојсеј.

Откривањето на овие артефакти директно не го потврдуваат егзодусот на Израелците од Египет и преминувањето на Црвеното Море со Мојсеј, но ја потврдува важноста на Заноа како значајно место. Исто така, тој ја истакнува нејзината потенцијална важност во идното докажување на библиските приказни.

Директорот на ископувањето, Јаков Билиг, тврди дека пронајдените артефакти покажуваат дека земјоделските активности се вршеле на ридот на селото. „Иако е веројатно дека некои од наодите дошле од урнатините и потоа биле измиени по падината со текот на годините, повеќето од наодите, особено оние од раниот византиски период, се однесуваат на земјоделските активности извршени на ридовите“, вели Билинг

„Големата количина на наоди укажува на интензитетот на локацијата и ја нагласува потенцијалната важност на една од помалку познатите приказни во јудејскиот Шефела“.