Не е секој татко – тато, ниту секој тато – татко

Секој маж може да биде татко. Баш секој.
Дури и на дете што не е негово. Бидејќи таткото е правна категорија. Тоа е името кое стои во рубриката „татко“ во документите. А и кога таа рубрика е празна, сите знаеме дека тој некаде постои – скриен од некаква причина. Добра или лоша. Повеќе лоша, за жал.

Таткото може да биде одговорен. Да оди на родителски средби, да го следи напредокот на своето дете, да се грижи кога е болно. Може редовно да плаќа алиментација ако е потребно. А може и ништо од тоа. Зашто му се може – тој е „татко“.

Кога ќе се роди дете, на таткото му се кине кошулата. Таткото слави. Некои се радуваат, некои мислат дека се радуваат, некои само се преправаат. А некои – се кријат.

Тато е друга приказна

Не е секој татко – тато. Како што и не мора секој тато да биде татко.
Зашто тато не се раѓа – тато те прогласува твоето дете.
Тато е титула. И таа не се добива – се заслужува.
Колку што е лесно да се дефинира татко, толку е тешко да се определи моментот кога тој станува тато.

Сум сретнал татковци кои се нежни и посветени, особено со бебиња. Ги гледав кај забар, кај педијатар, во зоолошка, циркус, на свадба, во училиште. Лесно е да ги препознаеш татовците меѓу нив. Но некои не сакаат да судат. За нив е доволно тоа што таткото е одговорен, и што детето го вика „тато“.
А многу од нив сакаат да бидат тато – без да се потрудат да разберат што значи тоа.

Не се виновни секогаш. Многумина имале татко – но не и тато. Или само мислеле дека имаат. Или биле убедени од другите.

Затоа секој татко секојдневно треба да се прашува – дали сум тато, или само татко?

Што прави еден тато?

Тато може да биде строг. Може да викне. Може да се налути – исто како и татко. Но тато не удира.
Ќотекот е за татковци.
А тато – тато секогаш го става детето на прво место. Пред работата. Пред хобито. Пред пријателите.
Татковците се за ред. Татовците се преправаат дека воспоставуваат ред, но сите знаат дека тато само бара начин – достоинствено да попушти.

Татковецот може да биде незадоволен. Тато – тагува.
Татко е горд. Тато – среќен.
Татко ти вели: „Мораш подобро.“
Тато ти шепнува: „Можеш подобро. Следниот пат.“
Татко верува во твоите способности. Тато – верува во тебе.
Дури и кога не можеш да погодиш кош, или не знаеш што со математиката.

Татко мисли дека неговото дете е подобро од другите.
Тато не гледа во другите – гледа само во своето дете, какво и да е.
Тато не се натпреварува.
Татко очекува резултати. Тато очекува – насмевки.

**Кога се собираат татковци, се фалат. Или си завидуваат.

Кога се собираат татовци – се радуваат и тагуваат за децата на другите.
Зашто знаат што значи да се биде тато.**

Татко е присутен.
Тато – е тука.
Дури и кога е далеку. Кога не живее со тебе. Кога е на пат. Или веќе не е на овој свет.

Со татко можеш да бидеш пријател. Или другар.
Но тато е само тато.
Без додавки.

Во животот можеш да сретнеш маж кој ќе ти стане „втор татко“.
Но тато – постои само еден.


Татко мисли дека сè што прави – го прави за твое добро.
Татко мисли на твојата иднина.
Тато – мисли на сегашноста.

Тато не можеш да го разочараш. Но можеш да го повредиш.
Кога ќе згрешиш – го викаат таткото.
Ако ти кажат да го доведеш „татото“, очекуваат да дојде татко – зошто тој знае да казни.
Тато ќе се обиде – да разбере.

Но кога децата ќе почнат да те навредуваат што немаш татко или што не е присутен во твојот живот – тие не велат дека немаш татко.
Тие велат дека немаш тато.
Децата знаат – секој има татко. Но недостигот на тато боли.

Татко можеш да изгубиш.
Тато е со тебе, дури и кога не е.
Без разлика каде е – на овој или на оној свет.
Тато бдее над тебе од првиот ден.
Прво слуша дали дишеш.
Потоа слуша како дишеш.
Потоа се грижи каде дишеш, со кого и што дишеш.
Со тато зборуваш – дури и кога веќе го нема.
Дури тогаш сфаќаш – колку многу му должиш.

Зоран Станојевиќ