ОД БОЛЕСТА НА БРУС ВИЛИС СТРАДААТ МНОГУ: По објавата на актерот се дозна-тој не е единствениот кој го откри проблемот

Откако познатиот холивудски актер Брус Вилис објави дека се пензионира поради афазија, многумина се запрашаа што е оваа болест и како може да победи таков човек.

Кога слушнале дека се работи за пореметување кое се манифестира со тоа што не можел да ги каже зборовите што му паѓаат на ум, дури тогаш се исплашиле, бидејќи барем еднаш на сите им се случило збор што му стои на врвот на јазикот да не може да биде кажан.

Во потрагата по одговори дали ова е првиот знак многумина се обратиле до логопеди а еве што вели логопед Милица Ложњаковиќ.

- Афазијата не е позната кај пошироката популација, но дефинитивно ја има кај оние кои страдаат од неа и нивните семејства. Тоа е нарушување на јазичната комуникација, предизвикано од лезии на мозокот. Доведува до нарушена јазична функција, со или без нарушено разбирање. Сепак, оние кои понекогаш не можат да се сетат на ниту еден збор, не треба да се грижат, не секоја деконцентрација е знак дека се болни - вели таа.

Таа додава дека различни фактори доведуваат до оваа болест, а меѓу најчестите се повредите на мозокот:

- Отворени и затворени повреди на мозокот, тумори, церебрален инфаркт и други церброваскуларни мозочни оштетувања се најчести причини, како и деменција.

Без зборови и мисли

Болеста може да има различни лица, а најпознати се две.

- Според она што е кажано за актерот, би рекла дека тој е тип наречен Брокова афазија. Тоа доведува до тежок говор, но разбирањето е релативно зачувано. На овие луѓе им е многу тешко да изговараат зборови и едноставни реченици. На пример, една реченица може да гласи „Јас ... правам ... пошта“, со долги паузи помеѓу зборовите додека тој се обидува да запомни и изговори. Имајќи предвид дека одлично се разбираат себеси и сè околу нив, таа состојба лошо влијае на нивната психа, ги фрустрира што гледаат проблем, а не можат да го решат - објаснува Ложњаковиќ.

Ова им отежнува многу да комуницираат со некого.

- Се срамат од своето однесување, па се повлекуваат во себе, ги прекинуваат контактите со пријателите, а понекогаш дури и со семејството. Затоа семејството е исклучително важно во нивното лекување, како поддршка.

Не е лесно да се работи со такви луѓе, но најважно е да има напредок на подобро.

-Најтешко им е на тие луѓе да одат во продавница, на пазар, да ги платат сметките, кога не можат да ги вршат тие основни работи. Затоа работиме на терапијата, вежбаме како да изговараме и како да го победиме стравот - објаснува таа.

Најважно е да се започне

За да се утврди болеста, неопходно е да се направат неколку анализи.

- Потребно е да се направи скенер, магнет, за да се одреди локацијата и степенот на оштетување. После тоа се прават стандардизирани тестови за проценка на говорот и врз основа на тоа правиме план како ќе го третираме проблемот. За секој човек се прави индивидуален план.

На крајот, вели тој, голем проблем во општеството е што оние кои имаат проблем, односно нивното семејство, од различни причини не се јавуваат навреме кај докторот и логопедот. На некои им е тешко да признаат, некои се надеваат дека сето тоа ќе се врати само по себе.

- Многумина во нашето опкружување мислат дека логопед е само за деца, па затоа не доаѓаат на време, а за терапија е важно што побрзо да се започне со лекување - заклучува Милица Ложњаковиќ.

Салата од зборови

Посебен тип на афазија се карактеризира со нарушување на разбирањето, вели Милциа.

- Можат да произведат зборови, артикулацијата е зачувана, но често велиме дека кажуваат салата од зборови. Тие само зборуваат, редат зборови еден по друг, често зборови без значење, измислени, затоа таквиот говор го нарекуваме салата од зборови, бидејќи се е измешано.

Се разболуваат и децата

Децата исто така може да имаат афазија, а постојат два вида на афазија. Според Милица, развојната афазија настанува поради проблем кој се случил додека бебето се уште било во утробата на мајката или веднаш по раѓањето.

- Вториот тип е оној кој се јавува поради повреда, епилепсија, тумор кај дете, кога веќе постоел говор.

Брус Вилис не е единствениот кој го откри проблемот

Шерон Стоун 

Славната актерка Шерон Стоун колабирала во својот дом во 2001 година, кога имала 43 години, поради аневризма на мозокот и доживеала последователно церебрално крварење кое траело девет дена. Кога била отпуштена од болница, ја изгубила способноста за читање и добила проблеми со говорот, вклучително и пелтечење.

Емилија Кларк

Набргу откако го заврши снимањето на првата сезона на „Игра на тронови“ во 2011 година, Емилија Кларк тренирала со својот тренер кога доживеала болна главоболка за која вели дека се чувствувала како ластик да и го стиска мозокот.

Таа го сподели своето искуство за субарахноидално крварење, необичен тип на мозочен удар предизвикан од крварење на површината на мозокот, во минатогодишниот есеј што го напиша за The New Yorker.

Дик Кларк

Водителот Дик Кларк доживеа мозочен удар во декември 2004 година, поради што остана парализиран на десната страна, а доживеа и афазија. После тоа, тој продолжи да ја извршува својата улога на лидер до неговата смрт, во 2012 година.

„Дик Кларк му покажа на светот дека луѓето можат да доживеат мозочен удар, а сепак да можат да функционираат“, изјави д-р Роберт Томпсон за Лос Анџелес Тајмс.