Празни улуците на Санторини: Стравуваат од повторна катастрофа, земјотресот кој во 1956 година однесе жртви

Илјадници локални жители и туристи го напуштија грчкиот остров поради страв од поголем земјотрес или вулканска ерупција

На вториот ден кога почувствува дека земјата се тресе под нејзините нозе, Вероники Балабониди одлучи дека е време да го напушти Санторини. Во неделата во 4.30 часот таа и нејзините две мали деца биле на траект за пристаништето Пиреја, опкружени со други семејства кои бегаат од островот на Егејското Море.

„Беше апсолутно преполно со жители како нас на кои им беше доста од неизвесноста“, рече таа, зборувајќи од домот на нејзините свекор во Атина.

„Да чувствувате дека земјата се тресе толку често е многу вознемирувачко, но не беше толку многу. Ние мештаните, навикнати сме на земјотреси. Тоа беше вулканот - стравот дека може да еруптира и да почне да исфрла многу токсичен чад - тоа беше нашата вистинска грижа“.

До вчера околу 6.000 луѓе - иако некои проценки велат дека егзодусот е речиси двојно поголем - го следеле примерот, користејќи ги сите достапни средства: авиони, чамци, па дури и приватни јахти и авиони за задоволство. Aegean, националниот авиопревозник на земјата, објави дека во период од 48 часа превезувала 2.700 патници од Санторини до грчката престолнина, откако од понеделникот ги удвои летовите до островот.

Како што паѓаше ноќта во еден ден испрекинат со потреси - и со јачина од 5 степени според Рихтер, најсилниот земјотрес досега - улиците и уличките на Фира, спектакуларниот град на карпите на островот, беа морничаво празни, продавниците затворени, таверните затворени.

Локалните жители заминаа, а исто така и повеќето странски работници и туристи кои посетуваа надвор од сезоната. За прв пат што некој можеше да се сети, Санторини беше во мирна зона.

„Слушнав за туристи кои заминуваат и бараат од хотелиерите да им ги вратат парите“, рече Артемиос Дросос, кој раководи со ресторанот Grandma’s во Фира повеќе од две децении.

„Лесно е да се разбере зошто. Ова што се случува е многу неприродно, земјотреси еден по друг во толку брзо последователно, но јас лично се навикнав на нив и сум резервиран на лет назад од Атина овој викенд. Имам работи да направам и со нетрпение го очекувам тоа“.

Панајотис Хацигеоргиу, пензиониран полицаец и работник на брод, го повтори тоа чувство. „Сега можеме сами да слушаме музика и да пиеме кафе сами“, изјави тој за Асошиетед прес.

Глобална дестинација во синџирот на кикладските острови, Санторини е најпопуларниот остров во Европа, привлекувајќи рекордни 3,5 милиони туристи минатата година. Голем дел од неговата привлечност се должи на убавината родена од вулканска ерупција - која се смета за најголема во човечката историја - што се случила пред 3.500 години, оставајќи го островот во облик на полумесечина, покриен со пепел и со огромни карпи од лава.

По секоја мерка, водите околу Санторини беа погодени од невообичаено интензивен бран земјотреси во изминатите 72 часа. Регистрирани се повеќе од 300 подморски потреси, од кои многу се поголеми од 4,5 степени според Рихтеровата скала.

Инаку, Санторини се наоѓа на врвот на вулканот кој последен пат еруптирал во 1956 година и тогаш имаше жртви. 

Датумот е 9 јули 1956 година, а Санторини е убав како што отсекогаш бил со своите бели и сини кирпичници сместени на карпите на калдерата. Пазарите се полни со продавачи кои сакаат да ги продадат своите свежи производи. За секој редовен роден во Санторини ова изгледа како уште еден ден за работа и уживање.

Но, тогаш, без предупредување во раните утрински часови, се случи катастрофа. Санторини беше погоден од земјотрес со јачина од 7,5 степени според Рихтеровата скала, најголемиот што некогаш бил виден во Европа во 20 век. Потоа следеше цунами високо 25 метри.

Најмалку 53 лица загинаа, а повеќе од 100 се повредени. 35 отсто од куќите се урнати, а 45 отсто претрпеле поголема или помала штета. Речиси сите јавни објекти беа целосно уништени.

Таквото уништување доведе до огромна внатрешна миграција на населението на Санторини, главно во Атина.