Кои се симптомите на Западно- нилската треска и како да се заштитите? Од неа почина жител од кочанско

Западно- нилската треска е заразна болест од групата на зоонози, со вирусна етиологија, која се пренесува на луѓето и животните со каснување од заразен комарец.

Вирусот на Западен Нил првпат беше изолиран и идентификуван во 1937 година во басенот на Западен Нил, во областа на Уганда.

По неговото откривање, вирусот се проширил од африканскиот континент на Блискиот Исток, делови од Азија и Австралија, Централна и Источна Европа и Медитеранот. Денес, овој вирус е најраспространетиот арбовирус во светот.

Циркулацијата на вирусот Западен Нил е присутна на европскиот континент уште од 60-тите години на минатиот век, но пораст на бројот на заразени лица е забележан во последните две децении и има тенденција да се зголемува во иднина.

Фактори кои придонеле за оваа епидемиолошка состојба се климатските промени, интензивниот меѓународен сообраќај, ширењето на патогени и вектори во нови географски области, почеста изложеност на луѓето на диви животни и инсекти, промени во микроорганизмите (отпорност на антимикробни лекови, зголемена вирулентност) .

78 годишен жител од Чешиново–Облешево починал на 16-ти на Клиниката за инфективни болести поради компликации од вирусот на Западно- нилска треска. Тој е четврт случај годинава и случајот во ИЈЗ е пријавен на 12-ти месецов. 

Првичните симптоми кај пациентот започнале на 09.09.2024 со намален апетит, малаксаност и покачена температура до 39°C. Поради појава на вознемиреност, агресивност, афазија и губиток на свест, пациентот на 10.09.2024 година со возило од ИМП Кочани е пратен во КБ Штип каде биле спроведени дијагностички невролошки процедури.

Поради тешката состојба на пациентот и дијагностициран енцефалитис, во текот на истиот ден е упатен за УК за инфективни болести и фебрилни состојби Скопје (КИБФС). Земени се примероци за микробиолошки анализи на повеќе причинители.

Со серолошко испитување е добиен податок за присуство на антитела кон причинителот - WNV од вирусолошката лабораторија при ИЈЗ во серум и ликвор, односно потврдено е заболувањето Западно-нилска треска.

Поради влошената состојба на пациентот и покрај поставување на кислородна маска и дадена терапија за стабилизирање на состојбата, пациентот егзитирал на 16.09.2024 за време на хоспитализација при КИБФС, пишува во извештајот на ИЈЗ.

Резервоар на инфекција

Примарниот резервоар на инфекција се многу видови птици (гаврани, врани, страчки, чавки итн.) кај кои инфекцијата е обично асимптоматска (без симптоми на болеста). Во ендемските области, вирусот се одржува помеѓу заразените птици и комарците кои се хранат со крвта на птиците.

Вектор

Главниот вектор на западнонилската треска е комарецот од родот Culex, но подложни на инфекција се и комарците од другите родови како: Aedes, aegypti, Aedes albopictus, Anopheles. Досега вирусот Западен Нил е изолиран од 43 видови комарци.

Комарците се инфицираат со цицање на крвта на заразениот домаќин. Заразените комарци го пренесуваат патогенот доживотно.

Начин на пренос

Пренесувањето на инфекцијата на луѓето и другите животни најчесто е предизвикано од каснување од заразен комарец. Комарците се инфицираат со цицање на крвта на заразените птици.

Во ретки случаи, инфекцијата може да се пренесе преку трансфузија на заразена крв, трансплантација на ткиво и органи и вертикално од мајка на дете (трансплацентарно и за време на доењето).

Вирусот на Западен Нил не се пренесува од човек на човек преку контакт.

Период на инкубација

Симптомите на болеста се појавуваат 3 до 14 дена по каснувањето на заразениот комарец.

Клиничка слика

Кај околу 80% од заразените лица, инфекцијата е асимптоматска. Околу 20% од заболените имаат лесна клиничка слика во форма на треска, главоболка, гадење, повраќање, отекување на лимфните жлезди или појава на сипаници на кожата на градите, грбот или стомакот се јавува поретко. Споменатите симптоми поминуваат во рок од неколку дена, а во ретки случаи можат да траат и неколку недели.

Еден пациент од 150 инфицирани развива тешка клиничка слика со знаци на воспаление на мозокот (енцефалитис) или воспаление на мозокот и 'рбетниот мозок (менингитис), односно невроинвазивна форма на болеста.

Потоа во клиничката слика, покрај треска и главоболка, се јавуваат вкочанетост на вратот, ступор, дезориентација, кома, тремор, конвулзии, мускулна слабост и парализа. Овие симптоми може да траат неколку недели, со можно трајно невролошко оштетување.

Чувствителност и отпор

Подложноста на инфекција е општа, но луѓето постари од 50 години имаат поголем ризик да развијат невроинвазивна форма на болеста. Инфекцијата доведува до создавање на имунитет.

Лабораториска дијагностика

Дијагнозата на болеста се потврдува лабораториски врз основа на присуството на IgM антитела на вирусот Западен Нил во серумот и цереброспиналната течност.

Третман

Не постои специфична терапија за западнонилската треска. Болеста обично завршува со целосно закрепнување по неколку недели или месеци. Во случај на потешка клиничка слика, пациентот е хоспитализиран.

Општи превентивни мерки

Најефективен начин за превенција е спречување на каснување од комарец.

Избегнувајте изложување на комарци во моментот на нивната најголема активност, во самрак и зори.

Избегнувајте области со голем број инсекти (шуми, мочуришта итн.).

Кога престојувате во природа и на отворено, користете средства (репеленти) кои ги одбиваат инсектите на отворените делови од телото.

Носете облека што ги покрива рацете и нозете.

За да го намалите бројот на комарци во затворени простории, користете заштитни мрежи на прозорците и заштитни средства (препарати) во форма на таблети, течности и слично.

Намалувањето на бројот на комарци на отворено, каде што работите, играте или престојувате, се постигнува со сушење на изворот на застоена вода, кој е потребен за сите фази од развојот на комарците и со елиминирање на местата каде што се кријат комарците (со тоа се намалува бројот на места каде комарците можат да лежат Најмалку еднаш неделно, треба да ја испразните водата од саксии, садови за храна и вода, кофи, лименки, украсни базени итн. Отстранете ги фрлените гуми и другите предмети во кои може да се акумулира застојана вода.

Не постои вакцина за Западен Нил за човечка употреба, но испитувањата се во тек.