Ги остави коските во боливиските планини: Како пред 55 години е убиен Че Гевара?

Неговата смрт предизвика бурни реакции во светот

Командосите на боливиската армија со помош на агенти на ЦИА на денешен ден, 9 октомври 1967 година, пред точно 55 години, во мало училиште во селото Ла Игуера во Боливија, застрелаа лекар, писател, теоретичар, водач на герилци, дипломат, политичар и револуционер Ернесто Гевара де ла Серна попознат како Че Гевара.

Имено, на 8 октомври 1967 година боливиската војска придружувана од двајца кубанско-американски агенти на ЦИА го фатила Че со мала група изгладнети герилци.

Ранет во ногата во борбите, Гевара бил одведен во напуштено училиште во градот Ла Игуера, каде прво бил испрашуван од Боливијани, а потоа предаден на агентите на ЦИА.

Според Мич Вајс, автор на книгата „Лов на Че“, познатиот кубански револуционер со аргентинско потекло бил голем трн во окото на Американците додека се обидувал да создаде нов Виетнам во Латинска Америка.

Поранешниот агент на ЦИА, Феликс Родригез, кој учествуваше во апсењето на Че Гевара, изјави:

- За нас беше големо изненадување што успеавме да го фатиме. Сите мислеа дека операцијата ќе трае долго, месеци, а баталјонот штотуку ја почна операцијата на 1 октомври и веќе на 8 октомври го фатија. Никој не очекуваше дека тоа може да се случи толку брзо, изјави тој за телевизијата „Ѕвезда“ во која раскажа како е извршена операцијата.

Инаку, американските специјалци тренирале боливиски војници со цел да го заробат Гевара и конечно го убиле на 9 октомври 1967 година.

Во историјата е запишано дека неговите последни зборови му биле упатени на наредникот кој дошол да го застрела додека тој седел на подот потпрен на ѕидот од училиштето, а потоа рекол „Сериозни се, момче. Мораш да го застрелаш човекот“. 

Ноќта пред неговата смрт, на прашањето на истражителот кој е тој, Че Гевара рече дека аргентински, кубански, боливиски, колумбиски...

Родригез откри и дека по пукањето на Че Гевара сакале да му ја отсечат главата и да му ја испратат на Фидел Кастро како доказ за смртта на револуционерот, но на крајот решиле да му ги испратат тупаниците.

„Да не умреше во Боливија во 1967 година, Латинска Америка сега ќе беше слободна, суверена, независна и социјалистичка, а тоа го сакаше“, изјави братот на Че, Хуан Мартин Гевара, кој живее во Аргентина.

Неговата смрт останува контроверзна до ден-денес. Боливиските лекари му ги ампутирале рацете по неговата смрт, а војската го однела неговото тело на непозната локација каде што бил погребан заедно со уште шестмина герилци. Пред тоа телото им беше покажано на новинарите. Рацете биле ставени во формалдехид и испратени во Буенос Аирес на идентификација од аргентинската полиција, врз основа на отпечатоци од прсти. Потоа беа испратени во Куба, а на 15 октомври 1967 година Кастро јавно ја објави смртта на Че и прогласи тридневна жалост.

Со децении, Боливија одбиваше да го открие последното почивалиште на кубанскиот револуционер. Дури и дали Че бил кремиран или погребан, се криело. Целата процедура околу посмртните останки на Че ја водел Феликс Родригез, агент на ЦИА, но тој никогаш не сведочел за тоа. Дури кон крајот на 1995 година пензионираниот генерал Марио Варгас му кажа на Џон Ли Андерсон, автор на Че Гевара: Револуционерен живот, дека Че е погребан во близина на старата воздушна патека во Вале Гранде.

Кој е тој револуционер кој сакаше да го запали пламенот на бунтот под Андите

Ернесто Гевара де ла Серна, попознат како Че, е роден во аргентинско буржоаско семејство. По завршувањето на медицинските студии, тој патувал низ Јужна Америка, при што станал свесен за мизеријата на работниците и Индијанците, кои за тоа ги обвинуваат северноамериканските капиталисти и авторитарните режими кои ги поддржувале.

Поради ова, Че Гевара се свртел кон антиимперијализмот и марксизмот и се приклучил на Движењето 26 јули, кое под водство на Фидел Кастро имаше намера да изврши револуција во Куба. Во 1956 година, заедно со Фидел и 80 борци, слетал на островот и следните две години ги поминал во герилска војна.

По победата на „Барбудос“ во 1959 година извршувал државни функции. Бил министер за економија. Во исто време, тој се занимавал со теоријата на герилското војување и планираше ширење на комунистичката револуција во остатокот од Јужна Америка и земјите од третиот свет. Автор е на книгата „Герилско војување“, која беше учебник за сите револуционерни и востанички движења во светот.

Тој ја напуштил Куба во 1965 година и заминал во ДР Конго, од каде планирал да започне африканска револуција. По целосен неуспех, разочаран се вратил во Куба од каде заминал во Боливија, каде што револуцијата пропаднала поради неговото заробување и пукање.

Неговата смрт предизвика бурни реакции во светот - за време на студентските протести во 1968 година, тој важеше за идол на револуционерните превирања, а сè уште има статус на национален херој во Куба, како и меѓу разните други латиноамерикански левичарски движења.

фото: Принтскрин