Ја основал Александар Македонски, а за неколку децении би можелa да ИСЧЕЗНЕ под морето: Зошто?

Според проценките на ОН, до 2050 година поголемиот дел од Александрија ќе биде под вода или ненаселив, а дури 1,5 од 6 милиони жители ќе мора да ги напуштат своите домови.

Античките рушевини на Александрија и историските споменици се исто така во голема опасност од Средоземното Море што надоаѓа. Стотици жители на градот веќе мораа да ги напуштат своите станови кои беа „поткопани“ од поплавите во 2015 и 2020 година. Секоја година градот тоне за повеќе од три милиметри поради браните на Нил кои ја задржуваат речната тиња која некогаш ја зацврстувала почвата, како и поради екстракција на гас од земјата под морето. Во исто време, нивото на морето се зголемува поради глобалното затоплување.

Средоземното море може да се зголеми за еден метар во рок од три децении, според најлошите предвидувања на климатскиот панел на ОН IPCC. Ова ќе поплави „третина од високопродуктивното земјоделско земјиште во делтата на Нил“, како и „историски важни градови како Александрија“, се додава во извештајот. Експертите на ОН велат дека нивото на Средоземното Море ќе се зголеми побрзо од речиси сите други мориња во светот.

„Климатските промени се реалност и повеќе не е шуплива закана“, изјави Ахмед Абдел Кадер, официјален претставник на египетската агенција за заштита на крајбрежјето, како што пренесуваат агенциите.

Дури и во најдобар случај, Средоземното Море ќе се подигне за 50 сантиметри до 2050 година, според други египетски студии и студии на ОН. Александрија тогаш би била 30 отсто поплавена, четвртина од населението би морало да се пресели, а 195.000 луѓе би останале без работа. Таквата катастрофа ќе има драматични последици за 104-те милиони жители на Египет, бидејќи Александрија е дом на најголемото пристаниште во земјата, а градот е еден од главните економски центри на земјата. 

Низ делтата, морето веќе отиде во внатрешноста на повеќе од три километри во последните педесет години, проголтајќи го познатиот светилник Розета од 19 век во 1980-тите. Сето ова се совпаѓа со експлозијата на населението во Александрија, каде што се доселиле речиси два милиони луѓе во последните десет години, додека инвестициите во инфраструктурата, како и насекаде во Египет, заостануваат.

Гувернерот на градот Мухамед ал Шариф изјави дека е изграден систем за пренасочување на дождовницата од патиштата, со цел да се апсорбираат милион кубни метри дожд. Но, бидејќи климатските промени предизвикуваат сè посилни бури, „денес може да паднат 18 милиони кубни метри“ дожд за само еден ден, вели гувернерот. Променливата клима предизвикува хаотично време во Александрија што може да варира од несезонски горештини до снег. 

„Никогаш не сме доживеале толку топло време на крајот на октомври“, изјави жител на градот Мухамед Омар (36) за АФП. Температурите достигнаа 26 Целзиусови степени, пет над нормалата. 

Изгубени во брановите

Заканата од исчезнување му нанесе голем удар на имиџот на град кој сака да го слави своето космополитско златно доба од почетокот на 20 век со кафулиња со арт деко и елегантни авении обложени со згради во париски стил. Многу Египќани беа преплашени кога тогашниот британски премиер Борис Џонсон предупреди дека Александрија може да исчезне „под брановите“ на конференцијата за климатски промени COP26 во Глазгов минатата година.

„Да, таа закана постои, но ние започнуваме проект за нејзино ублажување“, рече Кадер. На 69 километри од крајбрежјето се засадува голем појас од трска. „Песокот се прилепува за него и заедно формираат природна бариера“, објасни тој. Наскоро ќе се воведат и механизми за алармирање и мерење бранови.

Загрозено историско наследство

Богатото и античко историско наследство на Александрија е особено ранливо. Тврдината Кајтбај од 15 век, изградена на земјиштето каде некогаш се наоѓал познатиот светилник, едно од седумте чуда на античкиот свет, е најекспонирана. Бидејќи постојано е под удар на бранови, поставен е брановид од 5.000 огромни бетонски блокови за да го заштити. Тие се‘ уште повеќе заштитени со шеталиштето од 19 век покрај морето.

Уништувањето и обновата не се ништо ново за градот кој некогаш бил дом на библиотеката во Александрија, најголемиот храм на знаење во светот кој бил запален од војниците на Јулиј Цезар. Ниту неговиот современ наследник, блескавата градба на шеталиштето навалена како сончев диск кон морето, ниту остатокот од градот не може да се остави на воден гроб, рече Кадер.

„Западот има морална одговорност - мора да помогне да се потиснат негативните последици од климатските промени, кои се резултат на неговиот цивилизациски и индустриски модел. Египет ќе инсистира на таа порака на конференцијата на ОН за климатски промени COP27, која ќе биде отворена на 6 ноември во Шарм ел Шеик.

Фото: unsplash

Извор: nationalgeographic