Македонија седи на научна бомба – а речиси никој не знае за тоа
Во срцето на планината Кожуф, во близина на селото Мајден, се наоѓа рудникот Алшар — едно од најмистериозните и научно значајни места во светот. Овој рудник е единственото познато место на планетата каде што се наоѓа минералот лорандит, кој има потенцијал да открие тајни за функционирањето на Сонцето и процесите во нашата галаксија .
Што е лорандит и зошто е толку важен?
Лорандитот е редок минерал кој содржи талиум и има способност да регистрира неутронски флукс од Сонцето. Научниците веруваат дека проучувањето на лорандитот може да помогне во разбирањето на процесите што се случуваат во внатрешноста на Сонцето, што би било револуционерно за астрофизиката и нашето разбирање на универзумот .
Историјата и мистеријата на рудникот Алшар
Рудникот Алшар има историја која се протега повеќе од 5.000 години, со експлоатација на злато, талиум и антимон уште од времето на античка Македонија, преку Римската империја и Отоманската власт. Името „Алшар“ е комбинација од презимињата на луѓето кои го управувале рудникот во првата половина на 20 век: Аллатини (француско банкарско семејство) и Шартро (рударски инженер) .
Рудникот има осум влезови, од кои два водат низ коридори долги до 6 километри, со калдрма поставена од Отоманците. Иако рудникот е затворен со децении, тој сè уште привлекува внимание од научници и авантуристи од целиот свет, кои се обидуваат да влезат и да соберат примероци од лорандитот, и покрај опасностите и недостигот на безбедносни стандарди .
Меѓународен интерес и потенцијал за научен туризам
Во текот на 20 век, рудникот Алшар бил предмет на истражувања од страна на елитни универзитети од Будимпешта, Виена и Прага. Во доцните 70-ти години, македонската влада наводно одржала тајна сесија на барање на федералните власти на поранешна Југославија, за да одлучи дали да дозволи „голема сила“ да спроведе истражувања за вселенски цели во Алшар .
Некои локални научници предложиле рудникот да биде заштитен од страна на УНЕСКО и да се претвори во центар за глобален научен туризам, што би привлекло илјадници истражувачи годишно, вклучувајќи атомски физичари, вселенски научници, геолози и авантуристи .
Рудникот Алшар останува една од најголемите мистерии на Македонија, со потенцијал да открие тајни за Сонцето и универзумот. И покрај неговата научна важност, рудникот сè уште е недоволно истражен и неразвиен за туристички и научни цели. Соодветна заштита и промоција на Алшар може да го претвори во светски центар за истражување и откривање на тајните на космосот.
