Научниците пред неколку години ја отвориле гробницата на Исус Христос: Што знаеме за најсветото место во христијанскиот свет?

Дали е тоа навистина Христовиот гроб? Во потрага по одговор на ова прашање, научниците отворија гробница во црквата на Светиот гроб во 2016 година. До какво сознание дојдоа тогаш?

Во октомври 2016 година, за прв пат по векови, тим научници ја отстранија мермерната плоча за која традиционално се веруваше дека го покрива гробот на Исус Христос. Прелиминарните наоди потврдија дека, по вековни оштетувања, уништувања и повеќекратни реконструкции на околната црква на Светиот гроб во Стариот град во Ерусалим, делови од гробницата се присутни и денес.

Најпочитуваното место во христијанскиот свет - гробот - е изградено од варовник - местото каде што, според Библијата, било положено Христовото тело откако било симнато од крстот, кој бил издлабен од ѕидот на пештерата. Најдоцна во 1555 година, а најверојатно и неколку векови порано, овој столб бил покриен со мермерна обвивка, наводно за да ги спречи аџиите да откинат парчиња карпи и да ги однесат како сувенири.

Кога мермерната обвивка беше отстранета ноќта на 26 октомври 2016 година, првичните резултати од испитувањето на тимот за конзервација покажаа само еден слој материјал одоздола. Истражувачите работеле континуирано во следните 60 часа. При работата е откриена уште една мермерна плоча на која на површината бил изгравиран крст. До ноќта на 28 октомври, само неколку часа пред повторно да се запечати гробницата, беше откриено дека оригиналната гробница од варовник е недопрена.

„Апсолутно сум изненаден. Колената малку ми се тресат затоа што не го очекував ова“, изјави тогаш Фредрик Хиберт, археолог од Националното географско друштво. „Не можеме да кажеме 100 отсто, но евидентно е дека локацијата на гробницата не се променила со текот на времето“, додаде тој.

Покрај тоа, истражувачите го потврдија постоењето на оригинални варовнички пештерски ѕидови во рамките на Aedicula, светилиште кое било изградено во 19 век над гробницата.

Дали ова навистина било Христовиот гроб?

Иако археолозите не можат да тврдат дека гробницата откриена во црквата на Светиот гроб е гробницата на Евреинот познат како Исус од Назарет, постојат посредни докази кои сугерираат дека местото било идентификувано од претставници на императорот Константин, околу 300 години по Христовиот смрт.

Најраните извештаи за погребувањето на Исус потекнуваат од Евангелијата, првите четири книги од Новиот Завет, за кои се верува дека биле составени неколку децении по распнувањето на Христос, околу 30 н.е. Иако постојат варијации во деталите, извештаите постојано опишуваат како Христос бил погребан во гробница издлабена од карпи на земја што му припаѓала на Јосиф од Ариматеја, богат следбеник на Исус.

Според археологот и соработник на National Geographic Џоди Магнес, археолозите идентификувале повеќе од илјада такви гробници издлабени во карпи во областа околу Ерусалим. Секоја од овие семејни гробници се состоела од една или повеќе погребни комори со ниши за поединечни тела.

„Сето тоа е во согласност со она што го знаеме за тоа како богатите Евреи ги закопувале своите мртви во времето на Исус“, вели Магнес. „Ова, се разбира, не докажува дека настанот бил историски. Но, она што ни кажува е дека изворите за евангелијата биле запознаени со оваа традиција и овие обичаи за погребување“.

Месеци на реставрација, децении на учење

Гробницата била повторно запечатена во рок од неколку дена од нејзиното отворање со оригиналната мермерна постава и нема да биде повторно отворена со векови, па дури и со милениуми. „Архитектонската конзервација што ја правиме треба да трае вечно“, вели Моропулу. Пред да биде повторно запечатена, беше направена обемна документација за површината на карпата.

Археологот Мартин Бидл, кој објави студија за историјата на гробницата во 1999 година, верува дека единствениот начин навистина да се знае или разбере зошто луѓето веруваат дека ова е гробот во кој Библијата вели дека телото на Исус било положено, е внимателно да се прегледаат податоци собрани при откривањето на гробницата и ѕидовите на пештерата.

„Површините на карпите мора да се гледаат со најголема грижа, во најмала рака, за да се пронајдат траги од графити“, вели Бидл, истакнувајќи дека другите гробници од големо значење во областа се покриени со засечени крстови и површински натписи.

„Прашањето за графитите е апсолутно клучно“, вели Бидл. „Знаеме дека под различни делови на црквата има и други гробници во карпа. Па зошто епископот Евсебиј го идентификувал овој гроб како Христов? Тој не вели, а ние не знаеме. Мислам дека Евзебиј не погрешил - тој беше многу добар научник - така што веројатно има докази - само ако погледнете добро.

Конзерваторите ја чистеле и документирале секоја педа од Едикулата најмалку пет месеци по отворањето на гробницата, собирајќи вредни податоци кои научниците ќе ги проучуваат со години во обид подобро да го разберат потеклото и историјата на едно од најсветите места во светот.

извор: nationalgeographic.rs