Македонската селска исцелителка ми го промени животот на начин на кој не очекував

„Ако може да те поправи, ќе те среди. Ќе ти го допре грбот и ќе ти каже дали може да ти помогне. Сите тука ја знаат. Гласините велат дека фудбалски тим еднаш се обидел да ја земе во нивниот тим, но таа не прифатила“.

Повеќе од една година трпев огромна болка во долниот дел на грбот. Со недели, тоа ме оставаше скоро парализиран и секогаш беше постојана агонија. Лекарите имаа неколку теории, но бескрајните упатувања не дадоа конечна дијагноза. Моите лекови против болки не правеа нешто повеќе од тоа што ме испраќаа во пладневен длабок сон.

Не бев, да речеме, најдобро расположен кога ми предложи мајката на жена ми да посетам исцелителка наречена едноставно Шинка. Никогаш нема да ја заборавам лежерноста на предлогот. Бевме на кафе со некои нејзини колешки во Гевгелија. 

„О, да, таа ми помогна со исчашување“, рече една од нејзините соработници. „Ја земав ќерка ми по фудбалски натпревар минатата недела“, рече другата. „Тато ме однесе кога го повредив мускулот на ногата кога имав десет години“, рече мојата свршеница. Се обидов да забележам што всушност прави Шинка, во тоа време ми звучеше како шаманизам. Овие пет бизнисмени, сепак, се согласија дека оваа дама има еднакви шанси со магнетната резонанца што ја закажавме за крајот на неделата...

Брзо ѝ телефонираа. Што може да биде оваа постара жена си размислував? Таа не беше медицинско лице како што разбрав и живееше во село. „Алтернативната медицина“, „секогаш е последното засолниште на очајните, а мистицизмот е домот на лудите“, си мрморев... 

Додека мајката на сопругата не возеше низ кривулестите ридски патишта, паралелите меѓу мирните, зелени глетки и историјата станаа остри. Регионот со децении беше бојно поле во Балканските војни, Граѓанската војна во Грција и двете светски војни (има британски гробишта веднаш надвор од Скопје). По час и половина стигнавме во Муртино, во близина на градот Струмица.

Малото село е мешавина од луксузни куќи и разработени фарми. Застанавме да ја побараме Шинка, и сите од деца до постари луѓе знаеја на кого се мисли. Кога ја најдовме куќата, на мој срам можам да ви кажам дека пола очекував колиба. Куќата беше извонредно модерна. Никогаш не размислував дека може да има чекална кога се оди кај мистик, но таму беше, внатрешен двор. На секои десет минути некој ги соблекуваше чевлите и поминуваше низ вратата од куќата.

И кога дојде мојот ред, со вистинска храброст, инсистирав да влезам во типичната дневна соба заедно со мојата свршеница. Шинка одеднаш ме погледна и погледите ни се соочија. Откако покажа каде ми е болката во грбот, оваа мала старица ги фати двата зглобови и почна да ми ги трие дисковите. Убеден сум дека викав, болката беше заслепувачка. Таа почна да зборува нешто со моето семејство, ми помогнаа да станам и додека одевме, ставивме неколку белешки во сребрен послужавник, се заблагодаривме и заминавме.

Ми рекоа дека Шинка открила сериозни проблеми со моите дискови и веднаш треба да се консултирам со лекар. Дадов се од себе за да бидам смирен..

Тоа беше првиот и единствен пат во мојот живот кога навистина го разбрав баналниот расизам. Еве јас, мислев дека сето ова е глупост. Како беше можно толку лесно да претпоставував дека оваа жена мора да биде духовна кога беше очигледно дека е неформален хиропрактик. Бев производ на цел живот напнати стари приказни и стереотипи за погрешно разбран регион...

Не го отфрлив она што таа го рече додека се враќавме кон автомобилот, но се заврши премногу брзо за да размислам за посериозно. Се надевав на магнетна резонанца на крајот на неделата...

Но, преовладувачкиот стереотип на Западот кон источните неформални практики обично се фрла како спиритизам или ѓубре.

На крајот на неделата тргнавме уште еднаш, овој пат во Охрид на магнетна резонанца. Скенирањето покажа дегенерација на дискот во мојот 'рбет и испакнат диск (оттогаш го именував бруталниот Јуда кој забодуваше назад).

Шинка беше целосно во знакот на техничките детали. Дури и кога неврохирургот недвосмислено ја соопшти лошата вест, тоа беше мисла што не можев сосема да ја оттргнам од мојата глава. Зошто толку многу згрешив?

Во Македонија постои прагматизам кој го инкорпорира практичното и модерното во вителот на културниот идентитет. 

Она што некои луѓе грубо го нарекуваат мистицизам, други го нарекуваат приказни за мали деца. Во овој случај, ниту едното, ниту другото не е применливо. Што е мрдицината на крајот на краиштата, ако не стекнатото и кумулативно искуство за тоа што делува, а што не? Македонија е слична на ова.

Аластер Стјуарт е слободен писател и новинар. Тој пишува редовни текстови за политиката и историјата со особен интерес за национализмот и животот на Сер Винстон Черчил