Мистериозни чувари на влезот во гробницата на Тутанкамон: Кога ги здогледале биле покриени со кал и украсени со злато
Две статуи веднаш го привлекоа вниманието на египтолозите по влегувањето во гробницата на Тутанкамон, а еден век подоцна сè уште се расправа за нивната улога.
Кога на почетокот на ноември 1922 година, Хауард Картер ги открил првите скалила што воделе до предкомората и анексот, а потоа до запечатената гробница на Тутанкамон во Долината на кралевите, тој не знаел колку богатство го чека внатре. Меѓутоа, едно откритие посебно му привлече око - две статуи кои стоеја пред запечатената врата.
„Две статуи ни го привлекоа вниманието: црни фигури на кралот во природна големина, свртени еден кон друг како чувари, во златни килтови и сандали, вооружени со палка и стап, додека на челата носат света кобра за заштита [...] Ова се многу чудни и импресивни фигури, ни оставија таков впечаток дури и кога ги видовме кога беа делумно скриени зад други предмети“, ги опиша Картер.
Фигурите кои толку многу ги заинтригираа археолозите кога првпат ги видоа не го претставуваат ни помалку ни повеќе туку самиот сопственик на гробницата - фараонот Тутанкамон. Статуите се направени од дрво и покриени со гипс кој е обоен во црно и украсен со златни елементи, на прв поглед идентични - со левата нога испакната нанапред и стап од папирус кој се држи во левата рака и боздоган во десната - тие претставуваат суштински разлики.
*The guardian of the tomb One of the two statues in wood, bronze and black resin that protected the entrance to the burial chamber of Tutankhamun's tomb pic.twitter.com/D0MRbKSmRk
— Rodrigo (@Rodrigo38406350) January 9, 2022
Сличности и разлики
Сличностите меѓу двете се веднаш видливи, а и двете го прикажуваат фараонот како носи широк ѓердан на градите украсен со крилест скараб. Нараквиците се забележуваат и од накитот, додека од облеката носат здолниште до колена со трапезоиден нишест преден дел и едноставни сандали. Очите се направени од обсидијан и варовник, а на нивните чела стои урео или кралска кобра. Египтолозите денес претпоставуваат дека црната боја на телото потекнува од тињата што ја остави Нил по неговото излевање и претставува плодност и повторно раѓање.
Што се однесува до позлатените делови на здолништата, сандалите, пекторалите, нараквиците, боздоните, стаповите, профилот на очите и веѓите на статуите - експертите сметаат дека тие ја нагласуваат поврзаноста на Тутанкамон со богот на сонцето Ра кој го чува влезот на најважното и свето место во гробот - погребната комора. Иако ова не се единствените статуи со овие карактеристики од кралските гробници, тие претставуваат убедливо најдобро сочувани и најкомплетни примери.
И по што се разликуваат тие? Главната разлика помеѓу двете статуи на фараонот „лежи“ на нивните глави - т.е. украси. На една од нив има типичен неме - шарена свечена ткаенина што ја покрива главата и паѓа преку рамениците, а се поврзува со сончевиот бог Ра, кој го претставува Сонцето во зори, а врз основа на натписот на него е идентификуван како „добриот бог на Небкеперура, синот на Ра, Тутанкамон, гувернерот на јужниот дел на Јуну, обдарен со вечен живот, како Ра за сите денови“. Сите овие референци, вклучително и онаа за „Јужна Јуне“ - името по кое е познат градот Хелиополис, имаат соларна конотација.
Додека друга статуа носи афнет или кат - перика во форма на „чанта“ - што претставува круна со типична погребна симболика поврзана со патувањето на покојникот до задгробниот живот и темнината. На него има и натпис кој ја идентификува статуата како „на Хоракти, Озирис, крал, господар на двете земји, Небкеперура, со право“. Со други зборови, оваа статуа ја претставува фараоновата ка - една од петте компоненти на човечкиот дух, а можеби и најважната.
Многумина денес се согласуваат дека присуството на овие наметки на двете статуи би можело да го симболизира ноќното патување на богот на сонцето Ра, кој повторно се раѓа во секоја зора. Но, и овој, исто како и многу други предмети пронајдени во гробницата на фараонот Тутанкамон, се предмет на дебати кои сè уште внимателно се истражуваат и чија симболика се обидува да се утврди.
