Однесени се во подрум без да насетат дека одат во смрт: Последните мигови на царското семејство Романови

Приказната за крајот на царското семејството Романови е една од најтажните во историја на Русија. Дејствието одвивало една јулска ноќ кога царот Николај заедно со царицата Александра и петте нивни деца биле брутално убиени една јулска ноќ пред повеќе од 100 години.

Николај II го преземал  тронот во 1894 година, по смртта на неговиот татко Александар III. Критичарите го опишуваат како ограничен човек без имагинација, а историчарите денес истакнуваат дека навистина тој немал ниту способност ниту темперамент да владее во турбулентните времиња.

Цар Николај II бил несигурен човек кој до последен момент не умеелда донесува одлуки. Низ Санкт Петербург кружела и шега дека „двајцата најмоќни луѓе во Русија биле царот и последниот што разговарал со него“.

Животот на затвореникот

Откако болшевиците ја презеле власта во ноември 1917 година, Романови биле затворени во палатата на Империјал во Санкт Петербург. Кратко по тоа тие биле испратени источно од Урал во Тоболск, каде што според сведоците не биле воопшто третирани лошо. Многумина тврделе дека Николај го поминувал поголемиот дел од времето во природа. Во овој раниот период на заробеништво, тој сè уште не можел да се надева дека ќе биде ослободен, дури се разгледувал опции со семејството да стигне до Крим. Сепак, следната дестинација на Романови била куќата на Ипатиев во Екатеринбург.

Човекот задолжен за семејството бил извесен Авдеев, но бидејќи чуварите биле обични луѓе од локалните фабрики - царот Николај и царицата Александра со текот на времето ги запознале, па дури и се зближиле. Меѓутоа, локалните болшевици биле свесни дека Романови се крајниот симбол на руската автократија и дека затоа мора да исчезнат, па го замениле Авдеев со Јаков Јуровски, човек кој имал тајна задача.

Последната ноќ на семејството Романов

Рано утрината на 17 јули 1918 година Јуровски ги принудил членовите на царското семејство веднаш да станат од кревет под изговор дека градот е под опсада и дека е загрозена нивната лична безбедност. Без многу дискусија, заедно со четворицата најверни слуги кои не сакаа да ги напуштат своите господари, тие одат во подрумот. Николај ја предводел колоната со својот син Алексеј во раце, сè уште не знаејќи што му се подготвува. Кога влегле во малата празна соба, Јуровски им пришол и ја прочитал изјавата:

„Исполнувајќи ја волјата на револуцијата, Генералниот директорат на Регионалниот Совет донесе одлука според кој поранешниот цар Николај Романов е виновен за безброј крвави злосторства против својот народ. Затоа мора да биде стрелан.“

Следниот момент стражарите почнале да пукаат. Главна цел бил императорот, кој бил убиен само по неколку истрели. Царицата починала веднаш по него, бидејќи еден од куршумите ја погодил во глава. По дваесет минути пукање, целото семејство и нивните слуги биле мртви - едни застрелани, други избодени и претепани. Единаесетте тела  биле извадени од куќата и ставени во камион. 

Епилог

Според очевидци, целиот процес на вадење на телата бил хаотичен. Наводно, болшевиците првично ги фрлале труповите во плиткиот рудник Ганина Јама, по што се обиделе да ги разнесат со гранати. Бидејќи планот не им успеал, тие решиле да ги пренесат во нова гробница. Меѓутоа, камионот на пат кон другата дестинација се заглавил во калта и во таа прилика ги закопале двете тела во шумата. Останатите девет беа полиени со киселина, изгорени и закопани во блиската јама.

Дури во 1926 година советските власти официјално ја потврдиле смртта на царското семејство, па дури и тогаш одбиле да ја преземат одговорноста за убиството. Присилниот молк околу нивната смрт можеби ја задушил јавната дебата, но исто така поттикнал бескрајна љубопитност за нивната судбина. За да се започне јавна дебата на оваа тема, неопходно било Советскиот Сојуз да се распадне.

Во 1991 г. во близина на Екатеринбург беа ексхумирани телата на девет лица, идентификувани како цар Николај, царицата Александра, нивните ќерки Олга, Татјана, Анастасија и четворица слуги. Речиси две децении подоцна, во 2007 година, во близина биле пронајдени останките на Алексеј и Марија, кои биле идентификува со ДНК анализа.

фото: Профимедиа