Забава // Занимливости

Што треба и што не треба да се прави во случај на земјотрес: Корисни совети

16 Февруари, 2023

По разорниот земјотрес кој ги погоди Турција и Сирија на 06 февруари над 37.000 луѓе го загубија животот, а имаше и низа послаби земјотреси и на Балканот.

Тлото се затресе во Србија,во Хрватска, Албанија и Романија.

Сеизмолошките активности на Балканот се зголемени во последните денови, но тие не се директно поврзани со земјотресите во Турција и Сирија, во кои според досегашните податоци загинале повеќе од 36.000 луѓе, изјави за Би-Би-Си на српски сеизмолог Крешимир Кук.

„Не треба да се плашиме, ниту директно да ги поврзуваме земјотресите во Турција со нашите области.

„Нашите области се сеизмички активни нормално, но забележуваме зголемена сеизмичка активност која не е секогаш еднолика“, вели Кук, професор на Природно-математичкиот факултет во Загреб.

Земјотреси, поплави и пожари: Како да се однесувате

Министерството за внатрешни работи на Србија (МУП) со објава на социјалните мрежи потсети како да се постапи во случај на земјотрес, каде меѓу другото се наведува дека за почеток треба да останете смирени и да не паничите.

Ваквите инструкции се добри, треба да се потсетуваме на нив, но да не се толкуваат како најава за земјотрес и да предизвикуваат паника, вели сеизмологот Кук.

Како да се однесувате во случај на земјотрес

Зависи од тоа каде се наоѓате во моментот на земјотресот, но првото правило е - не паничете, не се обидувајте да бегате, спуштете се на подот, свиткајте се и заштитете ја главата, стои во соопштение на Министерството за внатрешни работи на Србија.

Инструкции за земјотреси доколку сте во зградата:

- најдете засолниште на безбедни места во куќата како што се: прагови, носечки ѕидови, место под маса, цврст мебел и останете таму додека трае земјотресот или покријте го лицето и главата со рацете и засолни се во агол на внатрешните ѕидови на собата;

- оддалечете се од стакло, прозорци, надворешни ѕидови и врати и се што може да падне, како што се лустери или полици;

- ако сте во кревет, спуштете се до креветот и заштитете ја главата;

- останете во затворени простории додека не престане тресењето и не е безбедно да заминете; од приземје или од првиот кат можете да излезете на отворен простор, но внимавајте да бидете на безбедно растојание од зградите;

- додека трае земјотресот, избегнувајте скали и лифтови;

- не користете лифт;

- не излегувајте на тераса или балкон;

- не чувајте полици над креветот;

- ако сте во близина или внатре во висока зграда, држете се подалеку од стакло и надворешни ѕидови;

- ако сте во јавна зграда - останете смирени и избегнувајте паника; држете се настрана од масата луѓе кои паничат кон излезите;

- имајте предвид дека може да дојде до прекин на електричната енергија и да се вклучи алармот за пожар;

- секогаш имајте готови фенерче и транзистор со резервни батерии;

- веднаш исклучете ги сите извори на електрична енергија, гас и вода;

- ако се појави пожар, обидете се да го изгаснете и известете ја локалната противпожарна и спасувачка единица;

- доколку е потребно и доколку сте во можност, придружете се на спасувачките тимови од урнатините и вклучете се во потрагата и помошта на настраданите под урнатините на урнатите згради.

Крешимир Кук вели дека е важно да се заштитат граѓаните од паѓање на предмети, што е и најчеста и најголема причина за повреди внатре во зградата.

Објектот се евакуира само ако е многу ниска зграда и важно е тоа да се направи за кратко време и зависи од местото на епицентарот, објаснува тој.

„Ако не успеете да излезете од зградата за неколку секунди, опасно е да излезете кога ќе започне најсилниот земјотрес. Тогаш треба да се засолниш“, објаснува сеизмолог од Природно-математичкиот факултет во Загреб.

Тој додава дека постарите згради се изложени на поголем ризик од штети и жртви, бидејќи не се отпорни на силите на земјотресот што би ги оптоварил.

Упатства за однесување при земјотрес доколку сте на отворено

- држете се подалеку од улични светилки, електрични кабли и згради, најголемата опасност е во близина на згради, на излези и покрај надворешните ѕидови;

- ако сте на улица, грижете се за предмети кои можат да паднат врз вас, како што се оџаци, ќерамиди, скршено прозорско стакло и слично;

- заштитете ја главата со раце или чанта.

Упатство за однесување при земјотрес доколку сте во возило во движење

- застанете ако безбедноста во сообраќајот дозволува;

- избегнувајте запирање во близина на згради, дрвја, надвозници или далноводи;

- постапете со претпазливост кога тресењето ќе престане, избегнувајте патишта, мостови или рампи кои можеби се оштетени од тресењето.

Упатства за однесување доколку се најдете под урнатините

- не палете кибритче;

- не мрдај;

- покријте ја устата со шамиче или крпа;

- удри во цевка или ѕид за да можат спасувачките тимови да те најдат; ако имаш свирче користи го, викај само ако е последна опција.

Колку долго ќе може да преживее под урнатините, влијае положбата на преживеаниот во моментот на уривање на зградата, неговиот пристап до воздух и вода, климата, временските услови и физичката состојба на уапсениот, за што претходно пишуваше Би-Би-Си.

Повеќето спасувања се случуваат во рок од 24 часа по катастрофата, но има случаи на извлекување луѓе од урнатините многу подоцна.

Колку долго можете да преживеете под урнатините по земјотрес

Преживеаните од земјотресот се соочуваат со ужасен избор: внатре е опасно, надвор е ледено

Некои земјотреси се само првични потреси и наскоро може да следи следен, посилен удар, според инструкциите на МВР на Србија.

Упатства за однесување по првиот удар од земјотрес

- бидете подготвени за дополнителни земјотреси, доколку објектот е оштетен, поради можност за посилен земјотрес, оставете го мирно, без паника и по овој ред - мајки со деца, стари лица, болни, лица со посебни потреби;

- ако сте во оштетена зграда и мирисате гас или гледате скршени кабли, не палете свеќи или кибрит поради опасност од пожар и експлозии;

- проверете дали некој е повреден;

- не ги преместувајте сериозно повредените лица;

- следете ги упатствата на надлежните органи;

- користете го телефонот само во случај на итност за да не се преоптоваруваат телефонските линии;

- не користете автомобили за да не се мешате со спасувачките тимови во извршувањето на нивните функции;

- избегнувајте да влегувате во куќата, особено ако има оштетувања, мириса на гас или гледате оштетени кабли.

Што треба да има во комплетот за прва помош при земјотрес?

Кога ќе се случи земјотрес потребно е да се има храна и средства за преживување неколку дена.

Најважно е да имате храна, вода и залихи за неколку дена, според упатствата за катастрофи.

Кесата треба да содржи:

- вода;