Следи шок за човештвото: „Умот“ не е ограничен од нашиот мозок или нашето тело

Што е умот? Каде е? Како комуницира со физичкиот свет? Ова се некои од прашањата кои со векови ги фасцинирале филозофите, научниците и обичните луѓе.

Традиционалниот став е дека умот е производ на мозокот и дека менталните искуства се ограничени на черепот и телото. Сепак, ова гледиште се повеќе се оспорува од новите докази и перспективи кои сугерираат дека умот е повеќе од само мозок и може да се прошири надвор од телото во околината.

Еден од застапниците на овој став е Ден Сигел, професор по психијатрија на Медицинскиот факултет на UCLA и автор на книгата „Умот: Патување до срцето на човечкото битие“.

Тој го дефинира умот како „појавен самоорганизирачки процес, кој е и отелотворен и релациски, кој го регулира протокот на енергија и информации во нас и меѓу нас“.

Според Сигел, умот не е само субјективен феномен, туку и објективен што може да се набљудува и мери. Тој тврди дека умот е обликуван од внатрешни и надворешни фактори, како што се хормоните, невротрансмитери, имунолошкиот систем, положбата на телото, дишењето, социјалните интеракции, културата, па дури и историјата.

Исто така, тврди дека умот игра улога во создавањето на реалноста со тоа што влијае на начинот на кој го перципираме и толкуваме светот.

Друга перспектива што ја доведува во прашање границата ум-мозок-тело е теоријата на отелотворено сознание, која е гранка на когнитивната наука која проучува како телесните состојби и дејства влијаат на менталните процеси.

Отелотвореното сознание сугерира дека когницијата не е само прашање на апстрактни симболи и претстави во мозокот, туку и прашање на сензомоторни искуства и интеракции со околината.

На пример, истражувањата покажаа дека гестовите можат да го олеснат решавањето на проблемите, меморијата и јазикот; дека физичките движења можат да влијаат на емоциите и ставовите; дека метафорите се вкоренети во телесни искуства; и дека алатките и технологиите можат да ги прошират нашите когнитивни способности.

Трета перспектива која ги доведува во прашање границите на умот е теоријата на проширен ум, филозофска теорија која предлага некои аспекти на умот да не се наоѓаат во главата или телото, туку во надворешни објекти или системи.

Оваа теорија први ја предложија Енди Кларк и Дејвид Чалмерс во нивното познато дело „The Extended Mind“.

За да ја илустрираат својата поента, Кларк и Чалмерс претставија мисловен експеримент кој вклучува два лика, Инга и Ото, кои и двајцата сакаат да одат во Музејот на модерна уметност во Њујорк.

Инга има нормална меморија и на памет се сеќава на адресата на музејот. Ото има Алцхајмерова болест и се потпира на тетратка за да запише важни информации. Тој ја користи својата тетратка за да ја најде адресата на музејот.

Кларк и Чалмерс тврдат дека не постои релевантна разлика помеѓу меморијата на Инга и тетратката на Ото, бидејќи и двете служат како извори на информации кои се достапни, сигурни и поддржани од нивните корисници. Затоа заклучиле дека тетратката на Ото е дел од неговиот продолжен ум, исто како што и меморијата на Инга е дел од нејзиниот внатрешен ум.

Работата на Кларк и Чалмерс предизвика жестока дебата во филозофијата на умот и когнитивната наука, како и во други дисциплини како што се психологијата, социологијата, антропологијата и образованието.

Некои критичари ги оспорија своите аргументи на емпириски, концептуални или нормативни основи, додека некои поддржувачи ги развија и рафинираа своите идеи во различни насоки. Работата исто така инспирираше многу емпириски истражувања кои испитуваат како луѓето користат надворешни артефакти и технологии за да ги подобрат своите когнитивни способности и перформанси.

Тезата за проширен ум стана едно од највлијателните и најконтроверзните ставови во современата филозофија на умот, бидејќи ги оспорува нашите претпоставки за тоа што го сочинува умот, каде се наоѓа и како тој комуницира со светот.

Умот не е ограничен од нашиот мозок или нашето тело, туку се протега многу подалеку од нив. Умот е сложен и еволуиран процес кој вклучува и внатрешни и надворешни фактори. Умот е исто така креативна и влијателна сила која ја конструира реалноста. Умот е повеќе од она што мислиме дека е.

Извор: anomalien.com