Балканот во трка по наоружување: Македонија на листата за борбени возила од САД

Од влезот во НАТО, Црна Гора веќе има потпишано два големи договори за набавка на хеликоптери и оклопни возила во вкупна вредност од 66 милиони евра, пренесува Дојче веле.

Како и нејзините соседи, го зголемува својот воен буџет и се повеќе испраќа трупи на мисии низ целиот свет.

Во согласност со паролата „Америка прва“ на Доналд Трамп, за време на неодамнешната посета на американскиот државен секретар Мајк Помпео на Црна Гора, беше договорено да се купат 67 оклопни возила од САД, чија цена е 36 милиони долари.

Тоа е прва аквизиција на вакви возила за црногорската армија во последните 40 години. Ова се наследниците на популарните хамери направени од американската компанија Oshkosh. Првиот контингент пристигнува следната година и Црна Гора ќе биде првата во Европа што ќе ги има во своите воени сили и ќе ги купи од заем.

"Овие лесни оклопни патролни возила претставуваат значаен чекор напред во модернизацијата на црногорската армија. Со нив, нашите копнени сили ќе го постигнат потребното распоредување, маневрирање, подвижност и заштитни способности, а со тоа и потребното ниво на компатибилност со сојузничките земји во НАТО и партнерите", рекоа за ДВ од Министерството за одбрана на Црна Гора.

Ова е втора голема воена аквизиција од приемот на Црна Гора во НАТО. Минатата година пристигнаа три хеликоптери кои беа купени од Канада за 30 милиони долари. Непотребно е да се каже, овие аквизиции претходно беа незамисливи за црногорската армија, чија перцепција во добар дел од јавноста беше дека таа е нумерички мала и слабо опремена за да излезе во пресрет на предизвиците на 21 век. Од Министерството за одбрана велат дека благодарение на овие хеликоптери имаат засилени можности за транспорт на трупи, воздушна поддршка за единици, медицинска евакуација и пребарување и спасување, како и за помош на населението во случај на природни непогоди.

Трка за вооружување на Балканот

Од влегувањето во НАТО, Црна Гора веќе плати околу 20 милиони евра за опремување на својата војска, а барем уште 46 ќе бидат платени во наредните години.Но, тоа не е сè. Министерството соопшти дека во изминатите две години примило бројни донации од Соединетите држави во форма на разни комуникации, медицинска и друга опрема, додека Германија донирала шест оклопни патролни возила „Мерцедес“. Највредната донација допрва треба да дојде, и тоа е радарот со долг дострел кој ќе и овозможи на Црна Гора да го контролира воздушниот простор самостојно. Во моментов, небото на Црна Гора е заштитено и патролирано од борбени авиони од земјите членки на НАТО од Италија и Грција.

„Споменатиот радар е прилагоден на системите за контрола и поврзување на НАТО. Очекуваме тој да биде инсталиран до 2021 година“, соопшти Министерството.

Американците, покрај тоа што им продавале оружје, им донирале и опрема на своите сојузници на Балканот. Така, неодамна, порталот „Балканска мрежа за безбедност“ објави дека Соединетите држави одобриле 110 милиони американски долари помош за четири земји од Западен Балкан да се здобијат со оружје, како дел од програмата насочена кон замена на борбените системи од времето на Советскиот Сојуз со оружје со западно потекло. Така, Пентагон ќе плати за набавка на борбени возила за хрватската армија и Армијата на Северна Македонија, и хеликоптерите за вооружените сили на Босна и Херцеговина и Албанија.

Како и да е, инвестициите во модернизацијата на Црногорската армија се мали во однос на она што го правеа соседните земји последниве години. Медиумите и аналитичарите зборуваат за трката за вооружување меѓу Србија и Хрватска, која инвестира стотици милиони во нови авиони, хеликоптери и друго оружје. Србија бесплатно купува и добива многу оружја од Русија, додека Хрватска планира да купи борбени авиони од САД.

Како и да е, интересно е што за прв пат во контекст на вооружувањето во регионот, претседателот на Србија, Александар Вучиќ, ја спомна Црна Гора: „Се наоружуваат  Бугарија, Романија, Унгарија, Хрватска и други помали земји во согласност со нивните можности. Гледаме како се наоружуваат Албанците во Косово и Метохија и какви хеликоптери бараат Цроногорците и ние го следиме сето тоа “, рече Вучиќ.

Црногорското Министерство за одбрана не сакаше директно да ја коментира забелешката на Вучиќ, но рече дека тие „сигурно внимателно ги следат тековните светски трендови во опрема и оружје“.

„Модернизацијата на Црногорската армија не е само резултат на потребата за исполнување на целите на НАТО, туку тоа е, пред сè и најважно, во согласност со националните интереси. Одлуките за вооружување се донесуваат со внимателна анализа и на реалните потреби и современите безбедносни предизвици“, велат од Министерството.

Воениот буџет постојано расте

Од пристапувањето во НАТО, воениот буџет на Црна Гора значително се зголеми, и ќе продолжи да го стори тоа сè додека не се исполни славната побарувачка на Трамп „да се исполнат најмалку два проценти од БДП за одбрана“. Така, буџетот за 2018 година беше близу 54 милиони евра, а годинава веќе 61,6 милиони евра.