Клучните фактори ќе ја водат одлуката на Кремљ. Може ли Русија да се бори и за што? Или има поголема корист од сојузништвото со Доналд Трамп?

Клучните фактори ќе ја водат одлуката на Кремљ. Може ли Русија да се бори и за што? Или има поголема корист од сојузништвото со Доналд Трамп?

Во оваа фаза од кризата, важно е да се биде јасен. Средбата САД-Украина во Џеда беше операција за контрола на штетите. Двете страни ги ресетираа односите кои беа оштетени, главно поради нетрпеливоста на Вашингтон. САД ги променија претходните одлуки во замена за нешто што Украина беше подготвена да обезбеди во секој случај: привилегиран пристап до богатството на природните ресурси на Украина и подготвеност да започне мировен процес.

Охрабрувачки е да се види обновен американско-украински дијалог за ставање крај на војната. Како што рече Черчил, единственото нешто полошо од борбата со сојузниците е да се бориш без нив. Јавното понижување во Овалната соба, нарекувајќи го Володимир Зеленски диктатор и паузата во воената и разузнавачката поддршка беа тешко да се сфатат. Украинците се прашуваа зошто претседателот Трамп ја става вината и притисокот врз жртвата и го штити агресорот. „Убавиот“ договор на Трамп вклучуваше малтретирање на послабите и смирување на посилните. Тој смета дека е поприродно да се изврши притисок врз сојузниците, било да е тоа Украина или Канада, и да се релаксира на противниците.

Состанокот оваа недела во Џеда можеби беше обид на Белата куќа повторно да ја балансира скалата на притисокот и да ги открие вистинските намери на Путин. До почетокот на оваа недела, САД ја укинаа паузата за споделување разузнавачки информации и ја продолжија безбедносната помош. Оваа разузнавачка информација е критична за одбрана на украинските градови од ноќните воздушни бомбардирања. Американските сателитски снимки и комуникациски системи одржуваат неколку платформи за таргетирање и воздушна одбрана. Ноќта кога делегациите се состанаа во Саудиска, беше погодено пристаништето Одеса, при што загинаа четворица во напад на брод со жито. Украина води одбранбена војна и можеби Белата куќа сфати дека најдобрата моќ над Путин се моќните и добро опремени украински вооружени сили.

Никој не сака повеќе мир од Украина. Кога претседателот Трамп го обвинуваше Зеленски дека не сака мир, тоа мора неизмерно да му се допадна на Кремљ. Трамп рецитираше руски точки за разговор. Средбата САД-Украина ја отфрли таа лага и ја покажа конструктивната и кооперативна позиција на Киев.

Во заедничкото соопштение се посочува дека „Украина изрази подготвеност да го прифати предлогот на САД за донесување итен, привремен 30-дневен прекин на огнот, кој може да се продолжи со заеднички договор на страните, а кој е предмет на прифаќање и истовремено спроведување од страна на Руската Федерација“.

Па кој ќе биде потегот на Путин? Мислам дека неговиот договор за прекин на огнот ќе биде поттикнат од два фактора: дали неговата земја може да остане во борбата многу подолго и условите на аранжманот наметнати на Украина. Путин може да одлучи дека трошоците за губење место на масата на суперсилите со американскиот претседател ги надминуваат сите придобивки од освојувањето на уште неколку села во источна Украина. Според тоа, Путин може да се задоволи со примирје што ќе ги обезбеди неговите привремени придобивки: тој ја добива својата „сива зона“ со ослабена Украина надвор од НАТО и нерешена војна што може повторно да се разгори во секое време. Ова би значело дека Украина ќе треба да продолжи да троши огромен дел од својот национален буџет за одбрана, оптоварувајќи ја својата економија и борејќи се да ја исполни агендата за интеграција во ЕУ. Во меѓувреме, Путин добива безбеден „копнен мост“ што го поврзува Крим со Русија преку брегот на Азовското Море.

Прекинот на огнот ќе ѝ го даде на Русија толку потребното економско олеснување и ќе купи време за воена реконституција. Со оглед на упорното уништување на руските нафтени рафинерии од Украина, ќе и треба време и тие да се обноват. За ова, укинувањето на западните санкции поврзани со енергијата ќе биде клучно за внесување на нова опрема. Нејзината борба да земе големи делови од Украина се должи на дефицитот на луѓе и опрема.

Последниот поттик за прекин на војната може да дојде од довербата на Путин во неговата способност да ја уништи Украина одвнатре. Неодамнешното американско инсистирање на избори и повиците Зеленски да поднесе оставка се исто така дел од плановите на Кремљ. Путин е решен да ја уништи владата на Зелеснси. Сценариото на сивата зона им овозможува на силите на хаосот, поттикнати од дезинформации, да ги оштетат продемократските партии. Вината за оваа ситуација ниту војна, ниту мир ќе падне на Зеленски. Прашањата за воената траума, недостатокот на странски инвестиции и новите одливи на луѓе кога ќе се укинат патните ограничувања го прават прекинот на огнот ризичен за Украина. Прекинот на огнот што не води до правично решение ќе го направи влошување на регионалната безбедност на долг рок.

Уметничкото дело на рускиот уметник Алексеј Сергиенко насловено „Мир“ (2017) изложено во Санкт Петербург, Русија, 12 март 2025 година.

Украина можеби „не ги има сите карти“, но ниту блефира кога вели дека нема да капитулира пред барањата на Москва. Поддршката за Зеленски останува висока. И покрај сопствените тешкотии со работната сила, само 38% од Украинците веруваат дека Киев треба да се согласи да ја отстапи суверената територија на Украина на Русија. Ова е главно поттикнато од разбирањето дека Русија води геноцидна војна за да ја уништи украинската нација - 87% од Украинците веруваат дека Москва нема да застане на сегашните фронтови.

Ако САД успеат да ги скратат руските апетити и да ја притиснат да пристапи кон прекин на огнот како почеток на вистинско решение, мирот има шанса. Ако не, тоа ќе создаде мочуриште што ќе ја потопи Украина и дополнително ќе го ослабне остатокот од Европа. Москва е веќе во некинетичка војна со западот; но проценките на западните разузнавачки служби покажуваат дека се подготвува за „жежок“, конвенционален конфликт. Влогот на овие мировни преговори не може да биде поголем.

Ова за Њујорк Тајм го пишува Орисија Луцевич- шеф на украинскиот форум во Чатам хаус