Тито го имаше, Америка го имаше, ама и Македонија го имаше овој авион: Луксуз на висока нога

Два идентични и специјално редизајнирани авиони ги користеше поранешниот шеф на државата на долги патувања

Боингот 727 е еден од најчестите авиони во светот. Речиси две илјади примероци се произведени во нешто повеќе од две децении. Колку што беше популарен кај авиокомпаниите, толку беше популарен и кај приватните сопственици. Веројатно најпознат сопственик денес е сега веќе бившиот американски претседател Доналд Трамп, но за нас е поинтересерен фактот дека Јосип Броз Тито некогаш користел два такви авиони. Тие носеа регистарски ознаки YU-AKH и YU-AKD, а нивната историја е повеќе од шарена.

Двата авиони се создадени во 1975 година и истата година беа преземени од југословенската влада. Тие официјално беа дел од југословенскиот воздушен транспорт, но и двата имаа и цивилен и воен регистарски број. Купени се два идентични авиони, така што едниот секогаш полетуваше прв- YU-AKH полетуваше околу половина час пред другиот авион да полета и носеше персонал и опрема, но исто така служеше и како метеоролошко извидување. За време на летот, од безбедносни причини, се менуваше распоредот налетање за да не се знае во кој авион се наоѓа Тито. Така барем тврди еден од пилотите на авионот, Озрен Вукајловиќ во разговор за српски Блиц.

Меѓу последните летови на Тито беше патувањето во Хавана на крајот на 1979 година за Самитот на неврзаните, каде што, според престижното американско списание „Тајм“, тој водеше голема битка со Фидел Кастро за душата на самото движење. „Кога Јосип Броз Тито (87), големиот старец на глобалната неутралност, се симна од Боинг 727 на аеродромот„ Хозе Марти “во Хавана, тој беше цврсто прифатен од неговиот домаќин, кубанскиот претседател Фидел Кастро, неуморен поддржувач на револуцијата со пријателски прегратки што двајцата лидери ги разменија.“ Вака беше опишана средбата во Тајм.

Вукајловиќ вели дека времето било совршено за време на состанокот, но на денот на неговото враќање започнало да врне.

"Јас сум на пистата, а контролата на летот вели дека нема услови за полетување. Тркалата ми беа половина во вода, но се соблеков ... По половина час, генералот Шутиќ, пилотот на „двата авиони“ со Тито, ми се јави и така полетаа и двата ... И после нас, никој! Сите делегации останаа во Куба следните седум дена “, вели Озрен Вукајловиќ.

Деновиве на Интернет се појавија фотографии од внатрешноста на еден од овие Боинг авиони. Особено е интересно што има контрадикторни информации. Имено, некои велат дека тоа е внатрешноста на леталото додека Тито го користел, додека други велат дека станува збор за фотографија од внатрешноста по смртта на Тито.

Интересно е и да се погледне каков бил луксузниот ентериер во претходниот авион на Тито, DC-6B.

По смртта на Тито, леталото стана сопственост на Авиогенекс, за потоа кратко време да се користи во втората половина на 1980-тите од данската компанија Стерлинг Ервејс.

YU-AKD беше изнајмен на македонскиот МАТ во 1998 година, а подоцна го користеше авиокомпанијата Чанчанги. Едно време леташе и за Камерун АЛ и Лоне Стар Ервејс. Двата авиони, според достапните податоци, биле продадени во 2006 година на американската компанија Пенман Авијација.

YU-AKH требаше да лета за индонезиската компанија Ефата Папуа на релација од главниот град Џакарта до Папуа во 2004 година, но не остана таму долго и беше вратен во Авиогенекс еден месец подоцна.