Забранетиот остров во Јадранското Море повторно отворен: Градот издаде предупредување, посетата не е за секого

Во средината на Пулскиот Залив, на помалку од два километри воздушна линија од Арената, се наоѓа островот Свети Андрија - единствениот вистински остров во заливот кој не е поврзан со копното со мост или насип.

По речиси две години забрана за пристап, Свети Андреј е повторно отворен за јавноста. Забраната беше воведена во 2023 година првенствено од безбедносни причини, бидејќи бродоградилиштето Уљаник го користеше источниот брег на островот како магацин со децении.

Бродоградилиштето сега ги отстрани тешките делови од бродовите и бетонските блокови, а градските комунални претпријатија на Пула почнаа да го чистат островот, отстранувајќи ја вегетацијата и кршејќи ги патеките, бидејќи островот беше целосно обраснат. Иако сега е можно да се посети, Градот Пула предупредува дека сите посетители го прават тоа на свој ризик.

Слоеви на историја

Но, покрај децениите индустриска запоставеност, Свети Андрија носи и богата историја, како и значајно културно наследство. На островот има остатоци од мала црква од 6 век, по која го добила и своето име. Неговото разговорно име - Франц - доаѓа од тврдината од 19 век, која била изградена како дел од австроунгарскиот систем за утврдување на заливот - Küstenfort Kaiser Franz I.

Тврдината Kaiser Franz I била изградена врз темелите на постари утврдувања. Уште во средината на 17 век, Венецијанците почнале да ја градат тврдината според проектите на францускиот воен инженер Антоан де Вил. На почетокот на 19 век, за време на Наполеон, на тоа место била изградена привремена „полска“ тврдина во облик на буквата М - Fortezza di Napoleone.

Во триесеттите години од 19 век, Австрија, како дел од голем проект за утврдување чија цел била да го заштити најважното пристаниште на Монархијата, прво го обновила тоа привремено утврдување, а потоа изградила кружна тврдина, односно кула за топови, меѓу нејзините ѕидови.

Во 1841 година бил изграден нов систем на ровови, а неколку години подоцна и нов подвижен мост, додека во 1868 година било изградено место за триесет позиции за топови. За време на Првата светска војна, тврдината била претворена во касарна и складиште за муниција и нафта, а подоцна во Уљаник биле сместени машини и индустриска опрема.

Реновирањето е во тек

Чистењето и расчистувањето претставуваат само првата фаза од развојот на островот. Тој сигурно нема да има содржина што бара инфраструктура во блиска иднина - бидејќи, се разбира, таква нема. Сепак, добро одржуваните патеки, без ризик од повреда, што водат до архитектонските бисери на воената градба, сигурно ќе ги привлечат љубителите на историјата и оние што бараат малку поинакви прошетки.